FUNKCIONALNA ISHRANA |ŠTA JE FUNKCIONALNA HRANA I ZAŠTO BI TREBALO DA JE UNOSIMO
O funkcionalnoj ishrani i funkcionalnim namirnicama slušamo sve više. Ali, šta ovi pojmovi znače u stvari i zašto su korisni za naše zdravlje?
Šta su funkcionalne namirnice?
Pojam je prvi put upotrebljen u Japanu tokom osamdesetih godina prošlog veka, gde su namirnice iz ove grupe definisane kao namirnice za specifičnu zdravstvenu upotrebu (eng. Food for Specific Health Use – FOSHU). Namirnice iz FOSHU grupe raspolažu naučno dokazanim koristima u mnoštvu studija. Ovo dalje znači da funkcionalne namirnice imaju koristi koje su znatno šire od nutritivnih, dakle, imaju uticaja na jednu ili više fizioloških funkcija.
Definicija i pravni propisi
U ovom momentu u zakonodavstvu Evropske unije nema pozitivnih (važećih) pravnih propisa o funkcionalnoj hrani/namirnicama, odnosno obaveznim nutritivnim izjavama (etikete na pakovanjima o sastavu proizvoda i njegovim nutritivnim vrednostima). Čak ni američka FDA nema usvojenu definiciju o funkcionalnim namirnicama ili ishrani.
Prema evropskoj FUFOSE (eng. Commision on the Science of Functional Food in Europe), funkcionalna je „hrana/namirnice koje imaju korisne efekte na jednu ili više funkcija u telu, pored nutritivnih efekata, u smislu unapređivanja zdravlja i osećaja blagostanja (eng. well-being), odnosno smanjuju rizik od oboljevanja. Konzumira se kao deo uobičajene ishrane. Ne dolazi u formi pilule, kapsule, ili bilo kojoj formi suplementacije“.
Primeri funkcionalnih namirnicaNisu u pitanju nikakve nepoznate namirnice, odnosno hrana koju niste ranije konzumirali i koju verovatno i u ovom momentu imate u svojoj ostavi, frižideru ili zamrzivaču.
Voće, povrće, žitarice
Bilo da je reč o prirodnom, ili genetski odabranom (modifikovanom), pojedine vrste voća i povrća se opravdano smatraju funkcionalnim, iz razloga što sadrže biokativne hemijske elemente koji imaju potencijal da umanje rizik od pojedinih upala i bolesti.
Setite se borovnice, slavnog antioksidansa, brusnice, izuzetno korisne u borbi protiv urinarnih infekcija, ili limunastog voća, koje je odličan izvor C vitamina i bioflavonoida. Primera radi, crveno voće i povrće sadrži likopen, koji pomaže optimalno funkcionisanje prostate, pluća i stomaka.Crveno grožđe, borovnica, jagoda, kupina, trešnja, nar, narandže i drugo povrće, bogati su antocijaninima, korisnim za spuštanje krvnog pritiska, odnosno prevenciji srčanog udara.Bromelain, prisutanu ananasu, je digestivni proteolitički enzim, veoma aktivan u antiinflamatornim i antitrombotičkim procesima.
Žuto i zeleno povrće, poput spanaća, kupusa, kukuruza, avokada, lubenice, sadrži lutein i zeaksantin, visokokorisne za zdravlje očiju i prevenciju katarakte.Konzumacija zelenog povrća, poput brokolija, kupusa i drugih lisnatih biljaka, čini se da ima značajne atribute u tretiranju tumora.
Predstavljajući izvore sa visokom koncentracijom bioaktivne snage, poznati su i pod imenom fitonutrijenti i obuhvataju mnoštvo elemenata poput: flavonoida, likopena, antocijanina, beta-karotena, luteina, zeaksantina, bromelaina i drugih.Fitonutrijenti, tradicionalno povezani sa osećajem blagostanja, zadovoljstva, nedavno su potvrđeni i naučnom građom kao veoma korisni za ljudsko zdravlje.
Probiotici i prebiotici
Drugi izvori funkcionalne hrane imaju dodatnu komponentu, kao što je slučaj sa probioticima, prebioticima, stanolima i biljnim sterolima, kao što je slučaj sa pojedinim jogurtima koji su prisutni na tržištu.
Probiotici su živi, aktivni mikroorganizmi, uglavnom bakterije koji, konzumirani u adekvatnim količinama, daju korisne efekte na zdravlje crevne bakterijske flore, tj. mikrobiote.
Prebiotici, sa druge strane, promovišu razmnožavanje pojedinih bakterija u crevima i blokiraju razvoj organizama koji su potencijalno opasni po zdravlje crevnog trakta.
„Free-form“ i obogaćena hrana
Free form hrana podrazumeva one namirnice kod kojih su komponente ili redukovane, ili potpuno odstranjene, zarad neke posebne namene, kao što je slučaj sa nemasnim mlekom, ili mlekom bez laktoze, odnosno jajima obogaćenim omega 3, u slučaju obogaćene hrane.
Dakle, reč je o izvorima bez određenih komponenti, ili izvorima koji su obogaćeni određenim komponentama. Kada su u pitanju obogaćeni izvori, najčešće su to formule sa dodacima vitamina, vlakana, kalcijuma, omega 3 i dr. Komponenti koje su korisne za zdravlje i imunitet....
Nastavak teksta, procitajte
OVDE
