STILOVI U PLIVANJUU plivanju se primjenjuju četiri bazna stila,a to su: kraul, leđni kraul, delfin i prsno. Svaki od ova četiri stila ima svoje sposobnosti i svoju težinu izvođenja pokreta.
KRAULKraul je tehnika slobodnog načina plivanja sa istovremenim radom ruku i nogu, a ujedno je i najbrži način plivanja. Ruke svakog novog zaveslaja prebacuju se kroz zrak, a noge se kreću brzim ritmom i uvijek su pod vodom. Noge su dublje zaronjene u vodu, a leđa i glava jednim dijelom nalaze se iznad površine tako da linija vode prolazi preko čela i ramenskog pojasa.
Faze rada ruku u kraulu 1. Faza napliva (plutanje) 0,2 – 0,5 sec.
2. Faza podupiranja 0,1 – 0,2 sec.
3. Glavna (propulzivna) faza 0,4 sec.
4. Faza vađenja ruke iz vode 0,1 sec.
5. Faza prenosa ruke u novi zaveslaj 0,4 – 0,5 sec.
U fazi napliva i podupiranja zaveslaj se veoma lagano i sporo izvodi tražeći otpor vode.
Glavna faza ima dva perioda. U prvom se ruka savija i povlači vodu pored sebe, a u drugom periodu opruža i potiskuje vodu unazad. U ovoj fazi ruka koristi maksimalno svoje površine i polugu, mišićnu siu, maksimalno koristeći otpor vode, a pri tome se pokreti izvode veoma snažno i brzo.
U fazi vađenja ruku iz vode pokret se izvodi mirno, najkraćim putem se ruka vadi i potpuno relaksirana prenosi kroz vazduh. U tom pokretu lakat zauzima najvišu poziciju u odnosu na cijelu ruku.
Faze rada nogu u krauluPokret počinje iz kuka i odvija se cijelom dužinom noge. Zaveslaj koji počinje odozgo opruženom nogom je do horizontale propulzivan, a ispod horizontale pripremni retropulzivan i obrnuto.
Brzina: 1,8 – 2,0 m/s
Discipline: 50, 100, 200, 400, 800, 1500 m, maraton, štafete.
Plivač u kraulu diše tako što udahne zrak kada glavu okrene u stranu, a usta se oslobode vode. Izdiše ispod vode kada mu je glava uronjena u vodu i licem okrenuta prema dolje.
LEĐNI KRAULZbog specifičnosti rada rukama pri plivanju leđnog kraula, ova disciplina smatra se sporijom o kraula, ali je lakša za učenje zbog same tehnike disanja. Pokreti nogama su gotovo isti kao u kraulu. Noga je potpuno opružena i spuštena nadolje, a natkoljenica je neznatno podignuta prema gore, potkoljenica se savija, dok je stopalo opruženo i prstima okrenuto prema unutra. To je pripremni položaj rada nogu kod leđnog kraula. Zatim se snažno opruža potkoljenica u smjeru gore i dolje. Taj zadnji pokret pokreće tijelo naprijed.
Pokreti rukama u leđnom kraulu se izvode tako što se prvo stavlja jedna ruka u vodu u produžetku ramena i izvodi polukružni zaveslaj do bedara, zatim se ruka vraća kroz zrak u polazni položaj.
Faze rada ruku 1. Faza napliva
2. Faza podupiranja
3. Glavna faza
4. Faza izlaska ruke iz vode
5. Faza prenošenja ruke kroz vazduh.
Koordinacija: odnos 1:6 tj. na jedan ciklus rada ruku slijedi šest zaveslaja nogama.
Brzina: 1,5 – 1,8 m/s
Discipline: 50, 100, 200 m, mješovito 200 i 400 m, štafete.
PRSNOPrsno plivanje je najstarija i najsporija tehnika plivanja. Pri ovom stilu plivanja, glava je iznad vode, što omogućava bolji pregled prostora i smanjuje teškoće u disanju. Položaj tijela je hidrodinamičan, tijelo slobodno leži na površini vode okrenuto prsima. Gornji dio tijela je nešto podignut, dok su noge i kukovi postavljeni nešto niže u vodi.
Faze rada nogu 1. Pripremna faza – izvodi se veoma sporo. Noge se iz opruženog klizajućeg položaja, sa pruženim stopalima najkraćim putem povijaju prema kukovima tako da se butine spuštaju prema dolje, vodeći računa da stopala ostanu pod površinom vode.
2. Propulzivna faza – je najkraća i najbrža. Pokret stopalima počinje polukružno u stranu, prema dolje i pozadi, da bi se na kraju potpuno sastavila.
3. Faza klizanja – noge su potpuno opružene, stopala sastavljena i u plantarnoj fleksiji.
Faze rada ruku 1. Propulzivna faza – ruke iz plutajućeg položaja izvode srcoliko, polukružno kretanje, potpuno simetrično i istovremeno prema dolje, u stranu i pozadi – ne prelazeći ravan ramena. Slijedi pokret šakama u smislu zgrtanja vode pod stomak.
2. Pripremna faza – šake iz zgrtanja prolaze ispod brade sastavljene i opružene prema naprijed.
3. Faza plutanja – ruke su opružene i sastavljene i zauzimaju hidrodinamičan oblik i izvjesno vrijeme miruju.
Brzina: 1,4 – 1,67 m/s
Discipline: 50, 100, 200 m, mješovito 200 i 400 m, štafeta 4x100 m.
DELFINDelfin je poslije kraula najbrži stil plivanja. U plivanju ''delfinom'' snažni zaveslaj rukama postaje važan elemenat koji reguliše ritam ostalih pokreta. Brzina plivanja je velika, a ritam plivanja veoma brz.
Položaj tijela je horizontalan, neprekidno varirajući, uslovljen sinusoidnim gibanjem koje započinje u karličnom pojasu, aktiviranjem leđne muskulature i muskulature grudnog koša i trbuha.
Faza rada noguOdvija se po principu obostrane složene propulzije. Noge su opružene, sa sastavljenim stopalima ali blago rastavljenim petama. Naglašen je snažan zaveslaj savijenih potkoljenica.
Faze rada ruku 1. Faza napliva (plutanje)
2. Faza podupiranja
3. Faza vuče
4. Faza izlaska ruku iz vode
5. Faza prenošenja ruku kroz vazduh.
Koordinacija: 1:2 – na jedan ciklus rada ruku idu dva zaveslaja nogama.
Tehnika disanja je prilagođena i usklađena sa radom ruku.Pri vađenju ruku iz vode započinje udah i traje relativno kratko koji se završava u momentu kada ruke dođu u visinu ramena.Nakon toga slijedi pauza (do ulaska ruku u vodu, fazu napliva i podupiranja), a zatim slijedi forsirani i snažan izdisaj u fazi vuče.
Brzina: 1,6 – 1,89 m/s
Discipline: 50, 100, 200 m, mješovito 200 i 400m, štafeta 4x100 m.
PROPULZIJA – aktivni pokret koji se izvodi u vodi. Pomoću propulzije plivač se kreće kroz vodu i savladava otpor vode. Za propulziju je bitno da se izvodi snažno, brzo i jakim zaveslajima, tj. sinusoidno gibanje, velika snaga i brzina.
RETROPULZIJA – je pripremni pokret koji se izvodi veoma lagano, malim amplitudama zaveslaja u vodi i van vode.
Napisao: Mirza Demir, profesor sporta
